معنای UI و UX چیست؟ بررسی تفاوت این دو در طراحی چیست؟

معنای UI  وUX  چیست؟ بررسی تفاوت این دو در طراحی چیست؟

هنگام کار کردن با نرم‌افزارهای مختلف با مواردی رو به رو می شویم که سیستم‌ها ظاهر زیبایی دارند اما کارکردن با آنها بسیار سخت است و یا برعکس که می توان  به دو مفهوم UI و UX اشاره کرد که بحث  مقاله‌ی ماست. در این مقاله قصد داریم به زبان ساده مفهموم این دو اصطلاح را بیان کنیم و  تفاوت UI و UX را بررسی کنیم.

UI‌ چیست؟

UI مخفف عبارت User Interface Design به معنای طراحی رابط کاربری است. در واقع UI طراحی بخشی از وب‌سایت یا اپلیکیشن است که کاربر آن را مشاهده می‌کند و بیشتر به جنبه‌ی گرافیکی موضوع می‌پردازد. اینکه ظاهر هر بخش به چه صورت باشد تا جلوه‌ی مناسبی به وب‌سایت دهد را طراح بخش UI مشخص می‌کند. طراحی رابط کاربری به کمک گرافیست‌های سایت و برنامه‌نویس Front-end پیاده سازی می‌شود. معمولاً افراد به وب‌سایت‌هایی با UI ضعیف، کمتر اعتماد می‌کنند. بنابراین طراحی رابط کاربری مهم است. برای مثال:

• ظاهر منو چگونه است؟
• هماهنگی رنگ دکمه‌ی جستجو با رنگ اصلی سایت.
• چگونگی طراحی باکس مربوط به بنر‌های تبلیغاتی
  
   

UX چیست؟‌

UX مخفف عبارت User Experience Design به معنای طراحی تجربه‌ی کاربری است. به احساسات و راحتی کاربر حین کار کردن با اجزای مختلف سایت گفته می‌شود و جوانب تعامل کاربر را با هر بخش در نظر می‌گیرد. اینکه وب‌سایت ما طوری طراحی شده باشد که هر بخش به راحتی در دسترس کاربران قرار بگیرد و برای کار کردن با هر قسمت آسودگی و راحتی کاربر در نظر گرفته شود اینها مسائلی از طراحی UX‌ هستند. عواملی از جمله :  چگونه ما کاربران یک صفحه را به صفحه‌ی دلخواه خود هدایت کنیم؟ چگونه کاربر اهداف ما را در وب‌سایت دنبال کند؟ در واقع بعد دوم تجربه‌ی کاربری به مدیریت و هدایت کاربر از لحظه‌ی ورود به سایت تا لحظه‌ی خرید محصول اشاره می‌کند. به طور مثال:

• در منو چه گزینه‌هایی قرار داده شوند.
• محل قرارگیری باکس جستجو
• بنرهای تبلیغاتی کجای صفحه سایت باشند

مثال سس گوجه فرنگی در طراحی UI و UX یک محصول

حتما متوجه شده اید که هنگام مصرف یک سس گوجه فرنگی، زمانی که سس به انتها می‌رسد به سختی آن را از ظرف خارج می‌کنید و هرچه جعبه‌ی سس را تکان می‌دهید سس باقی مانده در ظرف خارج نمی‌شود.  یکی از شرکت‌هایی که محصولات خوراکی تولید می‌کرد به این فکر افتاد که طراحی ظرف سس‌های خود را تغییر دهد، آن‌ها یک طرح  برای ظروف سس خود به وجود آوردند،  یک ظرف با سر پهن بود، به صورتی که شما به راحتی می‌توانستید سس را به صورت سر و ته نگهداری کنید، هرچند ظاهر چندان جذاب و زیبایی نداشت اما مشکل قبلی را به خوبی حل کرد و مصرف‌کنندگان به راحتی می‌توانستند تا انتها از محتوای سس مورد علاقه‌ی خود لذت ببرند و این دقیقا همان تجربه‌ی کاربری عالی برای مشتریان بود. در اکثر مواقع زمانی که شما از یک برنامه یا وبسایت راضی نیستید، این امکان وجود دارد که مشکل از طراحی تجربه‌ی کاربری نامناسب آن سرویس باشد، هرچند یک وبسایت می‌تواند از از لحاظ ظاهری زیبا باشد، اما در کنار آن باید احساس خوبی در کاربر ایجاد کند، از این رو می‌گوییم طراحی UI یکی از بخش‌های زیر مجموعه طراحی UX است.

 

تفاوت UI و UX در چیست؟

با توجه به اینکه توضیح دادیم این دو اصطلاح دو مفهوم متفاوت از هم دارند اما بسیاری از مواقع توسط افراد مختلف با هم اشتباه گرفته می‌شوند. در طراحی سایت یا نرم افزار UI به ظاهر سایت می‌پردازد. درحالی که UX هماهنگی طراحی با نیازهای کاربر را بررسی می‌کند و موجب افزایش وفاداری کاربران و بالابردن نرخ تبدیل می‌شود. این بزرگترین تفاوت UI و UX است. برای مثال ما قصد داریم بخش فیلتر محصولات را در وب‌سایت قرار دهیم تا کاربران با فیلتر کردن، به طور ساده‌تر محصول مشخصی را بیابند. در فیلتر اینکه ظاهر هر فیلد، نحوه‌ی نمایش گزینه‌ها و… چگونه باشد به طراحی UI ارتباط دارد اما اینکه چه گزینه‌هایی در این فیلتر قرار داده شود تا کاربر زودتر به محصول مدنظر خود برسد، بخش فیلتر محصول در کجای صفحه قرار بگیرد به UX ارتباط دارد. با این که این دو مفهوم معنایی مجزا دارند اما در طراحی مکمل هم هستند و به کمک هر دو مورد می‌توان طراحی زیبا و کاربردی داشت. ممکن است با وب‌سایتی مواجه شده باشید که از نظر ظاهر بسیار جذاب به نظر برسد اما موقع کارکردن با آن نظرتان به کلی در مورد سایت تغییر کند. مثلا اگر بخواهید یک مقاله‌ی مشخص از آن سایت را بیابید ولی دکمه‌ی جستجو را پیدا نمی‌کنید؛ آن وقت است که ارزش UX طراحی مهم به نظر می‌رسد. نکته‌ی جالب  این است UI و UX دو بعد جدایی ناپذیر طراحی هستند. زمان‌های زیادی پیش می‌آید برای داشتن تجربه‌ی کاربری بهتر باید رابط کاربری و ظاهر را تغییر داد و هر تغییری در UI در تجربه‌ی کاربری تاثیر دارد.

 

چگونه می‌توان سایتی مطابق با اصول UI و UX ایجاد کرد؟

 کاربر باید بتواند خیلی راحت به آن‌چه می‌خواهد برسد، چه از نظر محتوا و چه از نظر ظاهر و طراحی رابط کاربری، در طراحی UX چیدمان و نحوه‌ی قرارگیری المان‌های سایت باید به گونه‌ای باشد که کاربر بدون هیچ درنگی به نیاز خود برسد، از چیدمان منوی‌های سایت گرفته تا صفحات و محتوای داخلی، سرعت دسترسی، نمایش صحیح پیغام‌ها، خطاها و… ‌همه باید به بهترین شکل ممکن در اختیار او باشد.

نتیجه:  سرویس شما هرچقدر هم باکیفیت، معتبر و زیبا باشد ولی کاربر نتواند به صورت کاربردی از آن استفاده کند تجربه‌ی خوبی  ایجاد نخواهد کرد، قرارگیری صحیح دکمه‌ها، دسته‌بندی و ساختار مناسب برای محتوا و قالب‌بندی وبسایت یا برنامه، نام‌گذاری مناسب و صحیح صفحات و… می‌تواند احساس خوبی را به کاربر منتقل کرده و در نتیجه تجربه‌ی کاربری خوبی را در وی ایجاد کند طراحی زیبا و دلنواز صفحات، رنگ‌بندی صحیح، آراستگی ظاهری، استفاده از فونت‌های مناسب، بهره‌گیری از المان و تصاویر گرافیکی زیبا و با کیفیت، می‌تواند تجربه‌ی بسیار خوبی را در کاربر ایجاد کنید که  این موارد را می‌توان UI نامید، بنابراین می‌توان فهمید که UI زیر مجموعه‌ای از UX می‌باشد.  همچنین طراحی زیبا و دلنواز صفحات، رنگ‌بندی صحیح، آراستگی ظاهری، استفاده از فونت‌های مناسب، بهره‌گیری از المان و تصاویر گرافیکی زیبا و با کیفیت، می‌تواند تجربه‌ی بسیار خوبی را در کاربر ایجاد کنید، همانطور که متوجه شده‌اید این موارد را می‌توان UI نامید، بنابراین می‌توان فهمید که UI زیر مجموعه‌ای از UX می‌باشد.